De Timelines-serie neemt de manier waarop we naar tijd kijken als uitgangspunt: de tijd die in het kunstwerk wordt voorgesteld en de tijd van de perceptie van het kunstwerk zelf. De werken in deze serie kunnen worden gezien als individuele, op zichzelf staande werken. Maar men kan ze ook beschouwen als onderling afhankelijke onderdelen van het grotere ‘Timelines’-project.
Tijd vangen
Men kan op verschillende manieren naar de tijd kijken. Tijd is gemakkelijk te begrijpen als we het hebben over tijdspannes met een menselijke maat, maar blijft mysterieus als we het hebben over lange of echt korte tijdspannes.
Het kijken in de loop van de tijd
Een plastisch kunstwerk kan niet in één moment volledig worden bekeken. Om er een volledig beeld van te hebben, moet je als het ware van het ene detail naar het andere reizen. De dimensie van de tijd is impliciet. In de videokunst – een van mijn favoriete kunstvormen – ben je gedwongen om doorheen de tijd te kijken. De dimensie van de tijd is er expliciet. Zowel in mijn video’s als in mijn foto’s zoek ik naar hun onderlinge raakpunten in hun tijdsbeleving.
Het dwingen van de kijkervaring in de loop van de tijd
Door de uitzonderlijk brede formaten van de meeste werken in het ‘Timelines’-project en hun details is het onmogelijk om ze in één keer te bekijken. Ze meten 500 cm x 38 cm als je de zwarte randen buiten beschouwing laat. Van ver zie je slechts een lange strook. Er zijn maar twee manieren om ze echt waar te nemen. De eerste is een lineaire, van links naar rechts, of het tegenovergestelde: je reist door ruimte en tijd alsof het een video is. Ten tweede is er een niet-lineaire, waarbij je de plekken die er het meest interessant uitzien uitkiest en hun details ontdekt, als in een tijdcapsule.
Er is hier niets te zien
Degenen die ‘iets’ niet willen zien in de installaties van ‘Timelines’, zullen er niets in zien. De toeschouwer moet zich spontaan in de foto verdiepen. En hij heeft mijn installatie in veel opzichten niet nodig om dezelfde ervaring in het echte leven op te doen. Gewoon naar de grond kijken, waar ook ter wereld, zal het werk doen. Het is een vorm van minimal art.
Toen ik studeerde, in de jaren ’80, kreeg ik de kans om John Cage te interviewen tijdens een van zijn laatste Europese tournees. Voor mijn serie ‘Timelines’ is zijn invloed enorm geweest. Niet alleen voor zijn visie die de grens tussen kunst en de alledaagse omgeving doet vervagen. Hij beschouwt de ‘natuurlijke’ geluiden van de alledaagse omgeving worden als kunst, artistieke intenties zijn gedoemd en onbelangrijk. Maar ook voor zijn visie op tijd als iets statisch, zonder drama of doelgerichtheid.
Techniek
De werken van de ‘Timeline’-serie zien er misschien uit als een foto, maar het zijn stuk voor stuk collages van vele gedetailleerde foto’s. Ze warden telkens op dezelfde dag en min of meer op dezelfde plek gemaakt.
Ik druk ze af op reclamedoeken, meestal van 5 meter lengte en 55 cm hoogte. Ik werk graag aan dit materiaal vanwege hun karakter als alomtegenwoordig commercieel medium. Het draagt stereotype en vluchtige boodschappen uit. Dat is min of meer het tegenovergestelde van waar ik reklamedoeken voor gebruik. Het is bijna een Nietzschiaanse transvaluatie van waarden (maar dan andersom). Het simpele feit dat zeildoek een betaalbaar materiaal is dat lang meegaat, is (voor mij) ook een groot voordeel.
De werken van de Timelines-serie kunnen op een muur worden bekeken, als een horizontale strook, maar ook liggend op de vloer. Hoe dan ook, de meeste van deze werken zijn collages van foto’s van de grond, dus de laatste oplossing is ergens de meest natuurlijke, terwijl de eerste een meer vervreemdend effect geeft.
